Co robi lekarz ortopeda? Lekarz ortopeda zajmuje się schorzeniami układu ruchu. W jakich przypadkach będzie nam potrzebny i kiedy należy się do niego zgłosić?
Na czym polega ortopedia?
Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, ze ortopedia to w rzeczywistości jedna z najbardziej podstawowych specjalności, jakie mogą wybrać kształcący się na kierunkach medycznych lekarze. Na czym się skupia? Ortopeda zajmuje się przede wszystkim diagnozowaniem, a następnie leczeniem, pewnych określonych chorób. Dobrymi przykładami działań ortopedy są artroskopia i alloplastyka. Leczenie prowadzone przez ortopedę może być zarówno operacyjne, jak i po prostu zachowawcze. Może więc polegać albo na usunięciu czynnika chorobowego przy pomocy zabiegów i operacji, albo na takim leczeniu, by choroba nie pogarszała komfortu życia pacjenta. Chodzi tu o takie rzeczy jak to, by nie powodowała bólu lub nie ograniczała ruchu.
Ważne jest to, że nie liczy się tu czynnik, który spowodował dane schorzenia. Ortopeda diagnozuje i leczy choroby bez względu na to, czy zostały one nabyte, czy są to choroby wrodzone. Najczęstszymi nabytymi powodami schorzeń ortopedycznych są natomiast:
- Nowotwory,
- Zakażenia oraz zapalenia,
- Uszkodzenia ciała,
- Zmiany pourazowe.
Wszystkie te zmiany czy też uszkodzenia dotyczyć mogą zarówno szkieletu za wyjątkami jakimi są kości czaszki (tym nie zajmuje się ortopeda), ale także więzadeł, stawów oraz naczyń, mięśni i nerwów.
Skąd wzięła się nazwa ortopedia?
Ortopedia jest nazwą dziedziny medycyny i kończy się tak samo jak nazwy innych dziedzin. Moglibyśmy więc przypuszczać, że pochodzenie nazwy jest więc takie samo dla nich wszystkich. Okazuje się jednak, że etymologia nazwy ortopedia jest nieco inna niż w przypadku pozostałych dziedzin, takich jak na przykład podologia. Diagnostyka ortopedyczna sięga dawnych czasów. Początkowo jednak dotyczyła jedynie diagnozowania oraz zapobiegania wykrzywianiu kręgosłupa u dzieci. Nazwa ortopedia właśnie w tej historii dziedziny ma swoje źródło. Składa się z dwóch greckich słów:
- Orthos,
- Paidia.
Orthos oznacza prosty lub prawidłowy, zaś paidia – dzieci. Ortopeda w początkowej fazie tej dziedziny trudził się tym, by kręgosłupy dzieci były proste.
Czym dziś zajmuje się ortopeda?
Od tamtego czasu jednak wiele się zmieniło. Lekarz specjalizujący się w ortopedii wciąż zajmuje się schorzeniami układu kostnego, ale jednak dziś nie dotyczy to tylko dzieci. Współcześnie ortopedzi diagnozują i leczą ludzi w każdym wieku, chociaż ortopedia dziecięca wciąż pozostaje osobną dziedziną nauki.
Dzieje się tak dlatego, że u młodych pacjentów układ kostny nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Kości dopiero tworzą się i rosną. W przypadku dorosłych pacjentów można jedynie prowadzić leczenie operacyjne lub zachowawcze. Układ kostny dorosłego człowieka jest już bowiem w pełni wykształcony. Inaczej jest w przypadku dzieci.
Nawet ortopedia dziecięca dzieli się na kolejne podgrupy. Wyróżniamy na przykład ortopedów zajmujących się noworodkami. Do takich lekarzy trafiają najczęściej dzieci, które urodziły się już z jakimiś nieprawidłowościami w obszarze układu kostnego lub takie, które doświadczyły jakiegoś urazu w trakcie porodu. Są to zazwyczaj wady budowy mózgoczaszki, ale także tak zwane zniekształcenia twarzoczaszki. Należą do nich takie nieprawidłowości jak rozszczepienie podniebienia lub niedorozwój żuchwy. Zdarzają się także zwyrodnienia układu ruchu, takie jak deformacje w obrębie kości długich, czy też stóp, dłoni lub palców.
Czym innym zajmują się ortopedzi, których dziedzina działań dotyczy ludzi dorosłych. Nasz układ kostny jest już w pełni wykształcony. Najczęściej ortopedy potrzebujemy więc wtedy, gdy zostanie on w jakiś sposób uszkodzony. Dzieje się tak na przykład wskutek upadków, stłuczeń, złamań, a także zwichnięć. Często w takich wypadkach wystarczające jest leczenie zachowawcze. Wówczas dobry ortopeda współpracuje z osobą prowadzącą rehabilitację, aby przywrócić nas do zdrowia. W przypadku osób dorosłych konieczne są czasem także działania z zakresu takich działań ortopedii jak artroskopia i alloplastyka.
Bywają jednak sytuacje, w których leczenie zachowawcze jest niewystarczające. Wtedy potrzebne są bardziej specjalistyczne zabiegi, a czasem również i operacje. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy dochodzi do złamania kości. Kość może zrosnąć się nieprawidłowo, przez co później dana kończyna będzie na przykład zbyt krótka. Aby to naprawić konieczna jest specjalistyczna operacja ortopedyczna.
Co ma wspólnego ortopedia z podologią?
Co ciekawe, pielęgnacja stóp to w pewnym sensie również zakres zainteresowań i działań ortopedii. Ortopeda zajmuje się wszak wszelkimi zwyrodnieniami utrudniającymi poruszanie się. Dotyczy to także stóp. Podologia i ortopedia mają tu więc pole do wspólnych działań. Wiele problemów podologicznych powoduje zwyrodnienia kostne oraz zwyrodnienia stawów utrudniające poruszanie się. Chodzi tu między innymi o bolesne odciski sprawiające, że krzywo stawiamy stopy, czy też wrastające paznokcie. Może się to wiązać na przykład z koniecznością założenia specjalnych narzędzi jakimi są klamry podologiczne.
Wszystkie wymienione wyżej wizyty można odbywać zarówno korzystając z narodowego funduszu zdrowia, jak i w ramach prywatnej opieki medycznej.
Artykuł napisany z pomocą ortopedów specjalistów z portalu www.pka.org.pl
