Jaką pompę ciepła wybrać? Wytwarzanie i zarządzanie ciepłem w domu nie jest łatwe, a każdy ten element składa się z wielu możliwości. W kwestii produkcji istnieje kilka technologii, a każda z nich ma swoje wady i zalety. Kocioł zasypowy na paliwo stałe, piec gazowy, kocioł olejowy, piec na pellet czy instalacja pompy ciepła to różne rozwiązania, a każde z nich ma swoją specyfikę. Samo zarządzanie składa się m.in. z utrzymania odpowiedniej przepuszczalności cieplnej warstw budowlanych.
Równie istotne są jednak również przyzwyczajenia mieszkańców czy wykorzystanie takich technologii jak wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Ta pierwsza kwestia to choćby preferencje co do optymalnej temperatury czy utrzymania jej stałego poziomu. Koszt wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła sprawia, że jest to ważna część skutecznego zarządzania energią. W ramach tego artykułu skupimy się jednak na samym źródle wytwarzania. Przyjrzymy się bliżej kwestii tego, jak wybrać pompę ciepła, żeby jak najlepiej pełniła ona swoją funkcję.
Rodzaj urządzenia
Pierwszą kwestią, przed którą zostaje postawiony inwestor, jest sam rodzaj pompy ciepła. Występuje kilka wariantów, a każdy z nich wyróżnia się innymi zaletami lub wadami. Wśród podstawowych rodzajów wyróżnia się pompy gruntowe, powietrzne i wykorzystujące wodę jako dolne źródło.
Grunt jako dolne źródło
W ramach tego wariantu również wyróżniamy dwie podkategorie. Są to pompy, które wykorzystują kolektory poziome lub pionowe. Obydwa rozwiązania wykorzystują jako dolne źródło. Podstawową zaletą tego rozwiązania jest stabilność uzysku temperatury. W gruncie temperatura zawsze jest utrzymywana na podobnym poziomie i tym samym działanie całego urządzenia jest najbardziej przewidywalne. Nie jest to jednak rozwiązanie pozbawione wad. Przede wszystkim konieczne jest wykonanie prac ziemnych. W przypadku kolektorów pionowych są one drogie, ponieważ wymagają zastosowania ciężkiego sprzętu i specjalistycznych wiertnic. W przypadku kolektorów poziomych dużą wadą jest konieczność przeznaczenia dużej powierzchni działki. Zaletą jest jednak to, że nie trzeba kopać głęboko i koparko-spycharka doskonale poradzi sobie z tym zadaniem.
Powietrze jako dolne źródło
Instalacja pomp ciepła wcale nie musi być skomplikowana i wymagać przeprowadzenia prac ziemnych. Wykorzystanie powietrza jako dolnego źródła eliminuje wiele problemów. Z tego powodu jest to rozwiązanie, które obecnie rozwija się szybciej niż warianty konkurencyjne. Brak wykonywania prac ziemnych to również niższe koszty i mniejsza liczba okazji popełnienia błędów montażowych (co może się zdarzyć w przypadku pomp gruntowych). Nie jest to jednak również rozwiązanie pozbawione wad. Przede wszystkim powietrze nie jest tak stabilnym dolnym źródłem jak grunt. W przypadku zimnych dni urządzenie będzie pracować z niszą efektywnością.
Woda jako dolne źródło
To rozwiązanie ma jedną podstawową wadę, która sprawia, że to rozwiązanie jest zwykle szybko odrzucane. Jest ono silnie uzależnione od panujących warunków. Innymi słowy, niewiele działek nadaje się do wykorzystania tego rozwiązania. Samo występowanie wód nie jest wystarczające, ponieważ muszą one posiadać odpowiednie właściwości. Dostępność jest podstawowym problemem. W przypadku występowania odpowiednich warunków może to być jednak rozwiązanie najbardziej efektywne finansowo.
Moc urządzenia
Istotnym czynnikiem wyboru jest sama moc urządzenia. Dzieje się tak, ponieważ silnie determinuje ona cenę. Wybranie zbyt słabego urządzenia prowadzi do oczywistych konsekwencji w postaci trudności ogrzania całego budynku. Jest to rzadko popełniany błąd. Bardziej sporną kwestią jest przewymiarowanie instalacji. Trudno jednoznacznie określić, która ze stron ma rację. Mocniejsze urządzenie to większe koszty, ale poradzi sobie w każdych warunkach. Założenia projektowe zakładają jednak surowe (jak na polskie) warunki pogodowe i w rzeczywistości rzadko wykorzystuje się pełną moc wybranego urządzenia. To z kolei prowadzi do większych kosztów. W pewnym sensie jest to kwestia priorytetów. Pozostaje życzyć każdemu doboru odpowiedniej mocy urządzenia i korzystanie z pomocy osób, które rzeczywiście znają się na tym temacie.
Efektywność wytwarzania
Wydawałoby się, że efektywność jest silnie powiązana z mocą, ale w praktyce pełni ona jeszcze ważniejszą funkcję. COP jest współczynnikiem efektywności pompy ciepła i określa, ile energii cieplnej jest wytworzone w stosunku do zużytego prądu. Właśnie ten drugi czynnik jest tutaj najważniejszy. Im efektywniejsza będzie pompa ciepła, tym mniej energii elektrycznej zostanie zużyte. Prowadzi to wprost do obniżenia kosztów eksploatacyjnych.
Jakość wykonania urządzeń i montażu
Jest to oczywista kwestia, która odnosi się do wielu urządzeń. Warto sprawdzić opinie o modelu, który chcemy kupić. Ponadto istotny jest również sam montaż. W przypadku pomp gruntowych ma to jednak większe znaczenie niż w przypadku powietrznych. Oczywiście wszystkie kwestie należy skonfrontować z kosztami inwestycyjnymi. Najlepiej obliczyć również szacowany okres zwrotu. Pamiętajmy jednak, że pompa ciepła to wartościowe urządzenie nie tylko ze względów finansowych. Dochodzi do tego choćby wygoda użytkowania, niewielka ilość zajmowanej przestrzeni czy brak wywierania negatywnego wpływu na środowisko (również w znaczeniu lokalnym).
